Lớp keo tản nhiệt được nhà sản xuất bôi sẵn trên GPU của bạn không tồn tại vĩnh cửu. Giống như việc bạn cần bôi lại keo tản nhiệt mới cho CPU sau mỗi vài năm, bạn cũng cần bôi lại keo tản nhiệt cho GPU nếu muốn duy trì hiệu suất tản nhiệt đỉnh cao. Tuy nhiên, hầu hết mọi người không thực sự làm điều này, chủ yếu vì việc tháo lắp card đồ họa không đơn giản như việc tháo bộ tản nhiệt CPU. Quan trọng hơn, luôn có nguy cơ tiềm ẩn làm hỏng chiếc GPU đắt tiền của bạn.
Tôi cũng từng có những lo ngại tương tự khi lần đầu quyết định thay keo tản nhiệt cho chiếc Nvidia GTX 1060 cũ của mình, nhưng tôi không thể chịu đựng được các vấn đề quá nhiệt và giảm hiệu năng (thermal throttling) mà tôi gặp phải khi chơi game. Kể từ đó, tôi luôn đảm bảo thay lớp keo khô ngay khi nhận thấy các dấu hiệu quá nhiệt. Lợi ích rõ ràng là nó giúp giảm nhiệt độ GPU, nhưng một khi bạn thực sự trải qua quá trình này, bạn sẽ thấy đó là một kinh nghiệm học hỏi giá trị như tôi đã từng.
Tản nhiệt (heatsink) và PCB của card đồ họa Zotac Gaming GeForce RTX 4070 Super Trinity Black Edition.
Tháo Lắp GPU Không Đáng Sợ Như Bạn Nghĩ
Với chi phí đắt đỏ của các dòng card đồ họa hiện đại ngày nay, hầu hết mọi người không muốn mạo hiểm làm hỏng thứ gì đó trong quá trình tháo lắp hoặc làm mất hiệu lực bảo hành. Tuy nhiên, một khi tôi làm theo một số hướng dẫn trên YouTube và tự mình thực hiện một cách kiên nhẫn, tôi nhanh chóng nhận ra rằng điều đó không đáng sợ như vẻ ngoài của nó. Bạn không cần phải là một kỹ thuật viên chuyên nghiệp để cẩn thận tháo tất cả các ốc vít và tách bộ tản nhiệt ra để bôi keo tản nhiệt mới.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là một số card đồ họa khó tháo lắp hơn những card khác. Ví dụ, các GPU Founders Edition của Nvidia có thể khá khó tháo do thiết kế tản nhiệt tùy chỉnh của chúng. Các GPU tản nhiệt nước cũng có thể khó tháo không kém, nếu không muốn nói là khó hơn, do liên quan đến hệ thống ống dẫn. Cho đến nay, tôi thấy rất dễ dàng để tháo lắp các card đồ họa tản nhiệt khí tiêu chuẩn, như Asus ROG Strix GTX 1060 và RTX 3090. Bất kể quy trình đơn giản hay phức tạp đến đâu, tôi chỉ khuyến nghị thay keo tản nhiệt GPU sau khi thời hạn bảo hành đã hết.
Chất Lượng Keo Tản Nhiệt Rất Quan Trọng
Khi lần đầu quyết định thay keo cho GPU, tôi không suy nghĩ nhiều về loại keo tản nhiệt mình sử dụng. Tôi chỉ mua Arctic MX-4 trên Amazon và nghĩ vậy là xong. Mặc dù nó đã làm khá tốt trong việc cải thiện nhiệt độ GPU của tôi, tôi nhanh chóng học được từ nhiều diễn đàn trên Reddit rằng các loại keo tản nhiệt có độ dẫn nhiệt cao hơn hoạt động tốt hơn. Arctic MX-4, chẳng hạn, có độ dẫn nhiệt là 8.5 W/mK, khá tốt, nhưng tôi có thể đã chọn loại tốt hơn, như Thermal Grizzly Kryonaut, với độ dẫn nhiệt lên tới 12.5 W/mK.
Độ dẫn nhiệt cao hơn của Kryonaut có thể đã cải thiện thêm nhiệt độ GPU của tôi thêm vài độ, điều này nghe có vẻ không nhiều, nhưng khi bạn đã bỏ thời gian và công sức để thay keo cho GPU, tại sao không chọn lựa chọn tốt nhất? Cũng cần lưu ý rằng một số card đồ họa cao cấp hiện đại, như RTX 5090 Founders Edition và Asus ROG Matrix RTX 4090, sử dụng kim loại lỏng làm chất dẫn nhiệt; thay thế nó bằng keo tản nhiệt tiêu chuẩn sẽ chỉ làm nhiệt độ GPU của bạn tệ hơn.
Các Tấm Tản Nhiệt (Thermal Pad) Cũng Cần Quan Tâm
Các tấm tản nhiệt (thermal pad) trên card đồ họa của bạn hỗ trợ truyền nhiệt từ các thành phần như VRM và chip bộ nhớ (VRAM). Giống như keo tản nhiệt, chúng có thể dần xuống cấp theo thời gian. Khi lần đầu tháo chiếc RTX 3090 cũ của mình, tôi nhận thấy các tấm tản nhiệt đã khô và bị mòn, nhưng tôi đã không thay thế chúng cùng với keo tản nhiệt. Nhưng ngay sau đó, tôi nhận thấy nhiệt độ junction của bộ nhớ (VRAM) vẫn khá cao khi theo dõi bằng MSI Afterburner, thường vượt quá 95°C. Vì vậy, tôi phải tháo nó ra lần thứ hai và thay thế các tấm tản nhiệt bằng loại chất lượng cao hơn từ Thermal Grizzly.
Thay thế các tấm tản nhiệt chắc chắn là một quy trình phức tạp hơn, đòi hỏi bạn phải chính xác về độ dày và vị trí đặt tấm tản nhiệt. Tuy nhiên, sự cải thiện nhiệt độ và tăng tuổi thọ chắc chắn đáng công sức bỏ ra. Bạn không cần phải làm điều này mỗi lần thay keo cho GPU. Các tấm tản nhiệt bền hơn nhiều và thường chỉ cần thay thế nếu bạn nhận thấy chúng bị khô, biến dạng đáng kể hoặc vô tình bị rách trong quá trình tháo lắp.
Ảnh cận cảnh chip GPU (die), các chip VRAM với thermal pad và phần tản nhiệt.
Thay keo tản nhiệt cho GPU thoạt nhìn có vẻ đáng sợ, nhưng những cải thiện về hiệu năng, giảm nhiệt độ và hoạt động êm ái hơn làm cho mọi công sức đều đáng giá. Keo tản nhiệt (và các tấm tản nhiệt) mới không chỉ ngay lập tức hạ nhiệt độ GPU của bạn mà còn kéo dài tuổi thọ của nó bằng cách ngăn ngừa hao mòn sớm các thành phần bên trong. Giờ đây, khi đã thay keo cho GPU vài lần trong thập kỷ qua mà không làm hỏng chúng, tôi cảm thấy tự tin khi khuyến nghị quy trình này cho bất kỳ ai đang đối mặt với vấn đề quá nhiệt. Tuy nhiên, tôi vẫn khuyên bạn nên đợi cho đến khi card đồ họa của bạn hết hạn bảo hành.
