Máy tính cá nhân tích hợp trí tuệ nhân tạo (PC AI) đang được quảng bá rầm rộ như một bước tiến đột phá, định hình tương lai của điện toán. Tuy nhiên, bất chấp mọi lời hoa mỹ từ các chiến dịch marketing, chúng dường như chưa mang lại nhiều giá trị thực sự cho những người dùng phổ thông như tôi. Ít nhất là ở thời điểm hiện tại.
4. PC AI Có Giá Thành Đắt Đỏ
Tính đến thời điểm hiện tại, một trong những rào cản lớn nhất đối với PC AI chính là mức giá. Những chiếc máy này có chi phí cao hơn đáng kể so với laptop hoặc máy tính để bàn truyền thống, chủ yếu là do việc tích hợp một đơn vị xử lý thần kinh (NPU) chuyên dụng (hoặc cái mà Apple gọi là Neural Engine) để xử lý các tác vụ AI cục bộ và cung cấp các tính năng cập nhật khác như chip đời mới nhất.
Mặc dù đây có thể là một mối bận tâm cá nhân, nhưng các công ty đều nhận thức rõ điều này. Theo XDA Developers, Michelle Johnston Holthaus của Intel đã thừa nhận rằng khách hàng không ồ ạt mua các thiết bị chạy chip Lunar Lake và Meteor Lake mới nhất, đắt tiền hơn. Thay vào đó, nhu cầu của người tiêu dùng lại đổ về các mẫu cũ hơn, giá cả phải chăng hơn, chạy chip thế hệ trước như Raptor Lake.
Bà Holthaus cho biết: “Những gì chúng tôi thực sự thấy là nhu cầu lớn hơn nhiều từ khách hàng đối với các sản phẩm n-1 và n-2 để họ có thể tiếp tục cung cấp các mức giá hệ thống mà người tiêu dùng thực sự yêu cầu… Meteor Lake và Lunar Lake rất tuyệt, nhưng đi kèm với cấu trúc chi phí cao hơn nhiều.”
3. Ứng Dụng Thực Tế Còn Hạn Chế
Biểu tượng Microsoft Copilot xuất hiện trên màn hình laptop chạy Windows
Bất chấp sự cường điệu của marketing, PC AI vẫn thiếu các ứng dụng thực tế thuyết phục. Tôi chưa thấy bất cứ điều gì có thể được thực hiện độc quyền trên một chiếc PC AI mà lại xứng đáng để trả thêm một khoản phí bảo hiểm cho chúng.
Chắc chắn, chúng hứa hẹn các tính năng như cải thiện ảnh tự động, phụ đề trực tiếp, tóm tắt văn bản hoặc làm mờ nền trong các cuộc gọi video, v.v. — nhưng những điều này không thực sự đột phá hay độc quyền trên PC AI.
Nếu nhìn vào thị trường, bạn sẽ nhận ra rằng hầu hết các lợi ích được cho là của PC mang thương hiệu AI chẳng qua chỉ là những cải tiến nhỏ cho những gì PC truyền thống vẫn làm được. Khoảng cách đó thậm chí còn thu hẹp hơn khi bạn cài đặt bất kỳ ứng dụng AI nào có sẵn trên phần cứng cũ hơn.
Cho đến khi PC AI cung cấp các tính năng thực sự thay đổi cách chúng ta tương tác với thiết bị hàng ngày, tôi sẽ không “xuống tiền”.
2. Các Tác Vụ AI Vẫn Tối Ưu Hơn Trên Đám Mây
Việc giới thiệu một NPU hoặc tăng số lượng phép tính mỗi giây mà NPU có thể xử lý trên PC AI là một công cụ marketing tuyệt vời trên lý thuyết. Nhưng điều mà các công ty sẽ không nói cho bạn biết là những thiết bị này không đủ mạnh để thực hiện bất kỳ quá trình xử lý nghiêm túc nào cục bộ.
Vâng, các công ty tuyên bố rằng chip mới sẽ cho phép các tác vụ AI chạy trên thiết bị để đảm bảo bảo mật, và chắc chắn, một số thì có. Nhưng số lượng đó là rất ít. Hầu hết các tác vụ này phù hợp hơn để chạy trên phần cứng đám mây mạnh mẽ.
Cho dù đó là tạo ảnh, tóm tắt nội dung, viết lại, chuyển đổi giọng nói thành văn bản, hoặc chỉnh sửa ảnh và video, các công cụ AI dựa trên đám mây như ChatGPT và Gemini vẫn mạnh mẽ và chính xác hơn. Chúng có thể thực hiện các tác vụ mà NPU hiện tại không thể xử lý trên thiết bị.
Hình ảnh laptop Microsoft Surface AI với logo và thương hiệu Copilot, minh họa sự tích hợp AI của Microsoft
Các công ty nhận thức được điều này, và đó là lý do rõ ràng tại sao nhiều tính năng AI trên PC AI vẫn tiếp tục chạy trên đám mây. Ví dụ, việc quảng bá chính của Copilot+ PC của Microsoft là bạn có thể chạy các tác vụ AI cục bộ. Tuy nhiên, thật trớ trêu khi việc nhấp vào phím Copilot chỉ đơn giản là khởi chạy ứng dụng Copilot, ứng dụng này sử dụng các mô hình OpenAI chạy trên đám mây.
Vào tháng 4 năm 2025, Microsoft đã công bố kế hoạch mang thêm các tính năng AI của Copilot+ đến các thiết bị Windows 11 bổ sung. Nhưng đây là vấn đề — tất cả chúng đều yêu cầu kết nối internet, nghĩa là chúng vẫn chạy trên đám mây. Đây là một chủ đề phổ biến trong ngành hiện nay.
Tôi không thấy lý do để mua một chiếc PC AI vào lúc này, vì tôi có thể truy cập các chatbot AI tốt nhất trên phần cứng hiện tại của mình, bao gồm cả iPhone và điện thoại Android cũ của tôi, bằng cách sử dụng các ứng dụng hoặc trang web chuyên dụng.
1. Tích Hợp AI Trên PC Còn Nông Cạn
Thuật ngữ “PC AI” gợi ý một trải nghiệm tích hợp AI sâu sắc, nâng cao. Nhưng tính đến thời điểm này, sự tích hợp đó lại nông cạn một cách đáng ngạc nhiên. Hầu hết các tính năng AI đều cảm giác như được “ghép thêm” vào hơn là được “nhúng sâu” vào hệ điều hành hoặc quy trình làm việc. Ví dụ, Windows Copilot vẫn giống một chatbot nâng cấp hơn là một trợ lý AI thực thụ.
Mặc dù đến từ Microsoft, các laptop Surface của hãng vẫn chưa mang lại sự tích hợp sâu sắc mà tôi kỳ vọng từ một chiếc laptop mang thương hiệu AI. Ví dụ, Copilot có thể tìm kiếm PC Windows của tôi để tìm các tệp cụ thể nhằm thu thập đủ ngữ cảnh về những gì tôi làm để có trải nghiệm cá nhân hóa hơn.
Tôi có thể bảo nó giải phóng bộ nhớ bằng cách xóa các tệp tạm thời và tệp cũ tôi không cần, hoặc thậm chí khắc phục sự cố internet của tôi.
Nhưng bạn đoán xem? Nó không làm được. Tóm lại, việc sử dụng Copilot trên Surface Laptop giống như sử dụng ChatGPT hoặc các công cụ tương tự với một vài tính năng bổ sung.
Microsoft không đơn độc trong vấn đề này. Đây là tiêu chuẩn trên toàn ngành, với tất cả các laptop và máy tính để bàn từ nhiều nhà sản xuất khác nhau đều cung cấp các chatbot AI, thường chỉ với sự tích hợp cấp hệ thống hạn chế hoặc không có.
Ngoài ra, sự tích hợp hạn chế này còn vượt ra ngoài hệ điều hành. Nhiều ứng dụng phần mềm vẫn chưa tận dụng NPU, như kênh YouTube Just Josh đã phân tích chi tiết.
Nhóm của Just Josh tiết lộ rằng mặc dù laptop ASUS ProArt PX13 ra mắt với NPU tích hợp, nhưng trợ lý AI của nó, Omni, lại không sử dụng NPU. Nó chạy trên GPU tích hợp, ngay cả khi có GPU rời. Tương tự, trên ASUS Zenbook S 14 và ProArt PX13, nhóm nghiên cứu phát hiện Copilot chạy trên đám mây, lưu ý rằng không có sự tăng đột biến về tải CPU, GPU hoặc NPU khi nhấn phím Copilot trong khi chạy một tác vụ.
Khi mua PC tiếp theo, tôi sẽ tập trung vào các thông số kỹ thuật tiêu chuẩn mà tất cả chúng ta quan tâm: thời lượng pin, hiệu suất CPU và GPU, bộ nhớ RAM, dung lượng lưu trữ, màn hình, cổng kết nối, v.v. Tôi sẽ không bị lung lay bởi thương hiệu AI, bởi vì sự tích hợp vẫn còn nông cạn, và những lợi ích được gọi là “AI” đó mang lại rất ít, nếu có, những gì bạn không thể có được từ các chatbot trực tuyến hoặc phần mềm hỗ trợ AI chuyên dụng.
Tài liệu tham khảo:
- MakeUseOf: What Is an NPU? How Does It Compare to CPUs and GPUs?
- XDA Developers: Intel admits what we all knew: no one is buying AI PCs
- Shutterstock: Coplit logo appearing on a Windows laptop
- Microsoft: Introducing Copilot PCs
- Microsoft: Surface Laptop Models
- MakeUseOf: Windows 11 Copilot AI features
- MakeUseOf: Here’s Why You Don’t Really Need an AI PC Yet
- MakeUseOf: Best AI Chatbots for Handling Big Conversations
- YouTube: Just Josh Channel (được đề cập trong bài viết)
