Bạn đang gặp phải tình trạng xem video bị giật, tải xuống mãi không xong, hay các trang web tải chậm như rùa bò khi sử dụng dữ liệu di động? Rất có thể nhà mạng của bạn đang cố tình làm chậm kết nối bằng cách bóp băng thông (throttling). May mắn thay, có một vài cách giúp bạn xác định liệu điều này có đang xảy ra với mình hay không.
1. Chạy Kiểm Tra Tốc Độ Mạng Di Động
Trước khi vội vàng kết luận nhà mạng đang bóp băng thông dữ liệu di động của bạn, điều đầu tiên bạn nên làm là thực hiện một bài kiểm tra tốc độ internet. Một bài kiểm tra tốc độ sẽ đo tốc độ tải xuống (download), tốc độ tải lên (upload) và độ trễ (ping), mang lại cho bạn cái nhìn rõ ràng về hiệu suất kết nối của mình. Để có kết quả chính xác nhất, bạn nên sử dụng các trang web kiểm tra tốc độ đáng tin cậy như Speedtest của Ookla, Fast.com hoặc Google Speed Test.
ookla speedtest app on smartphone screen feature
Nếu tốc độ của bạn liên tục thấp hơn so với cam kết của nhà mạng, hãy thực hiện các bài kiểm tra tốc độ vào những thời điểm khác nhau và trong vài ngày để xem liệu tình trạng chậm này là dai dẳng hay chỉ tạm thời. Nếu tốc độ chậm vẫn duy trì, bóp băng thông có thể là nguyên nhân. Tuy nhiên, các yếu tố như vùng phủ sóng kém, tắc nghẽn mạng hoặc gói dữ liệu tốc độ cao bị giới hạn cũng có thể gây ra vấn đề này.
Để xác nhận liệu bóp băng thông có phải là nguyên nhân thực sự hay không, bạn cần loại trừ các yếu tố khác như giải thích trong các phần dưới đây.
2. Kiểm Tra Vùng Phủ Sóng Và Các Sự Cố Tạm Thời Của Nhà Mạng
Tín hiệu sóng yếu và vùng phủ sóng hạn chế có thể làm chậm kết nối của bạn, khiến bạn lầm tưởng là bị bóp băng thông. Để loại trừ khả năng này, trước tiên hãy kiểm tra xem điện thoại của bạn chỉ hiển thị một hoặc hai vạch sóng — điều này cho thấy khả năng thu sóng kém. Nếu bạn nhận thấy điều này, hãy thử di chuyển đến một vị trí khác, lý tưởng nhất là ngoài trời hoặc gần cửa sổ, để xem liệu tín hiệu có cải thiện không.
Nếu tín hiệu vẫn yếu, hãy kiểm tra các kênh thông tin chính thức của nhà mạng, đặc biệt là các trang mạng xã hội, để tìm thông báo về bảo trì hoặc sự cố dịch vụ trong khu vực của bạn. Nếu là vấn đề từ phía nhà mạng, họ thường sẽ khắc phục. Bạn cũng có thể hỏi những người dùng khác cùng nhà mạng xem họ có gặp phải tình trạng tương tự không và xem bản đồ vùng phủ sóng để đánh giá cường độ tín hiệu tại vị trí của bạn.
nperf usa 5g network coverage map.
3. Quan Sát Tốc Độ Mạng Vào Các Khung Giờ Cụ Thể
Một số nhà mạng áp dụng chính sách quản lý mạng để làm chậm tốc độ trong giờ cao điểm nhằm ngăn ngừa tắc nghẽn. Nếu dữ liệu của bạn chậm lại vào những thời điểm cụ thể, đặc biệt là vào buổi tối hoặc ban đêm, nhưng hoạt động bình thường vào các thời điểm khác, nhà mạng của bạn có thể đang bóp băng thông dữ liệu trong những khoảng thời gian đó. Để xác nhận, hãy chạy các bài kiểm tra tốc độ vào các thời điểm khác nhau trong ngày và so sánh kết quả.
Mặc dù bạn không thể hoàn toàn tránh được việc bị bóp băng thông trong giờ cao điểm, bạn có thể khắc phục bằng cách xác định thời điểm tốc độ giảm và lên lịch các tác vụ ngốn nhiều dữ liệu như xem phim trực tuyến hoặc tải xuống vào những giờ thấp điểm. Bằng cách này, bạn sẽ chỉ cần dữ liệu cho các tác vụ nhẹ hơn trong thời gian tốc độ chậm, giảm thiểu tác động của việc bóp băng thông.
4. Kiểm Tra Giới Hạn Dữ Liệu Tốc Độ Cao Của Gói Cước
Nhiều nhà mạng áp đặt giới hạn ưu tiên (deprioritization), giảm tốc độ khi bạn vượt quá một ngưỡng dữ liệu nhất định—ngay cả trên các gói cước không giới hạn. Đây có thể là giới hạn hàng ngày, hàng tuần hoặc hàng tháng trước khi việc bóp băng thông bắt đầu. Để kiểm tra xem điều này có áp dụng cho bạn không, hãy xem xét kỹ gói cước của nhà mạng về các giới hạn dữ liệu tốc độ cao và theo dõi mức sử dụng của bạn để xem liệu bạn đã vượt quá chúng hay chưa.
Nếu bạn đã hết dữ liệu tốc độ cao, tốc độ sẽ trở lại bình thường khi gói cước của bạn được làm mới. Để ngăn chặn điều này trong tương lai, bạn có hai lựa chọn. Bạn có thể quản lý việc sử dụng dữ liệu của mình một cách khôn ngoan bằng cách sử dụng Wi-Fi cho các tác vụ nặng để bảo toàn dữ liệu tốc độ cao cho những nhu cầu quan trọng, hoặc chuyển sang một gói cước có giới hạn cao hơn hoặc gói dữ liệu cao cấp không bị giảm ưu tiên.
5. Thử Sử Dụng VPN Để Cải Thiện Tốc Độ
Một số nhà mạng bóp băng thông các hoạt động mạng cụ thể để ưu tiên các loại lưu lượng khác. Nếu các ứng dụng xem phim trực tuyến tải chậm trong khi các ứng dụng khác hoạt động tốt, các bản tải xuống đám mây lớn bị lag nhưng duyệt web nói chung mượt mà, hoặc chơi game bị ping cao, nhà mạng của bạn có thể đang cố tình làm chậm các hoạt động cụ thể này để tối ưu hóa hiệu suất cho các loại lưu lượng khác.
Để vượt qua điều này, bạn có thể sử dụng Mạng Riêng Ảo (VPN), công nghệ này mã hóa lưu lượng internet của bạn và định tuyến nó qua một máy chủ từ xa. Điều này giúp ẩn địa chỉ IP và hoạt động trực tuyến của bạn khỏi nhà mạng, khiến họ khó phát hiện loại dữ liệu bạn đang sử dụng, từ đó giúp ngăn chặn việc bóp băng thông các dịch vụ cụ thể.
vpn icon on smartphone screen
6. Xác Định Vấn Đề Có Phải Do Ứng Dụng Hoặc Trang Web Cụ Thể
Một số ứng dụng và trang web có thể gặp sự cố máy chủ, chậm trễ cục bộ hoặc các hạn chế từ nhà mạng cụ thể ảnh hưởng đến hiệu suất. Nếu chỉ một ứng dụng cụ thể, như YouTube, hoặc một trang web cụ thể bị chậm trong khi các ứng dụng và trang web khác hoạt động bình thường, vấn đề có thể nằm ở phía họ, không phải do nhà mạng bóp băng thông. Để xác minh, hãy hỏi những người dùng khác cùng nhà mạng xem họ có gặp phải vấn đề tương tự không.
Nếu là sự cố từ phía backend, bạn sẽ cần chờ các nhà phát triển ứng dụng hoặc trang web khắc phục. Trong thời gian chờ đợi, hãy thử các ứng dụng hoặc dịch vụ thay thế. Nếu một trình duyệt cụ thể bị chậm, hãy chuyển sang trình duyệt khác. Nếu một dịch vụ xem phim trực tuyến bị lag, hãy thử các dịch vụ khác để so sánh. Ngoài ra, hãy kiểm tra xem ứng dụng có đang được đặt ở chế độ hiệu suất thấp hay không và thử thay đổi máy chủ DNS để xem liệu điều đó có giải quyết được vấn đề không.
7. Chuyển Đổi Giữa Các Chế Độ Mạng (4G, 5G)
Một số nhà mạng có thể giới hạn tốc độ trên các chế độ mạng cụ thể, như 5G, nhưng lại cung cấp hiệu suất tốt hơn trên 4G LTE. Tương tự, nhà mạng di động của bạn có thể có vùng phủ sóng 5G yếu nhưng kết nối 4G LTE đáng tin cậy. Nếu bạn thấy hiệu suất chậm khi sử dụng một chế độ cụ thể, mạng có thể bị tắc nghẽn, vì vậy việc chuyển sang một chế độ khác có thể giúp cải thiện tốc độ.
Mặc dù một số nhà mạng tự động chọn chế độ mạng tốt nhất, việc chuyển đổi thủ công có thể giúp xác định xem nó có cải thiện tốc độ của bạn hay không. Để chuyển đổi chế độ trên Android, hãy vào Cài đặt > Kết nối > Mạng di động, chạm vào thẻ SIM của bạn và chọn 4G/LTE, 5G hoặc 3G, tùy thuộc vào những gì có sẵn.
Trên iPhone, hãy vào Cài đặt > Di động > Tùy chọn dữ liệu di động và chọn mạng.
8. Xác Nhận Vấn Đề Không Phải Từ Điện Thoại Của Bạn
Nếu không có yếu tố nào ở trên có vẻ là nguyên nhân, hãy kiểm tra xem vấn đề có nằm ở điện thoại của bạn hay không. Các thiết bị của chúng ta tự nhiên trở nên chậm hơn theo thời gian, vì vậy những sự chậm trễ này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng kết nối mạng của bạn. Thiết bị của bạn cũng có thể bị lag trên Wi-Fi hoặc các mạng khác do các vấn đề nội bộ, sự cố với tệp nguồn hoặc dịch vụ bạn đang sử dụng, hoặc các yếu tố tương tự. Ngoài ra, việc chia sẻ điểm phát sóng (hotspot) với nhiều thiết bị cũng có thể làm giảm tốc độ trên thiết bị chính của bạn.
Để loại trừ các vấn đề liên quan đến điện thoại, hãy tháo thẻ SIM của bạn và lắp vào một thiết bị khác. Nếu mạng hoạt động tốt hơn, điện thoại của bạn có thể là thủ phạm. Để khắc phục, hãy thử khởi động lại thiết bị, cập nhật phần mềm, đặt lại cài đặt mạng, tắt điểm phát sóng và đóng các ứng dụng chạy nền. Sau khi vấn đề cơ bản được khắc phục, tốc độ kết nối của bạn sẽ được cải thiện.
Nếu bạn nghi ngờ nhà mạng của mình đang cố tình làm chậm kết nối của bạn (mặc dù rất khó để chắc chắn hoặc chứng minh điều đó), hãy liên hệ với nhà mạng để trình bày mối lo ngại của bạn. Trong khi các bước được đề xuất có thể giúp giảm thiểu việc bóp băng thông, việc chuyển sang nhà mạng khác có thể là giải pháp tốt nhất về lâu dài nếu vấn đề tiếp diễn quá lâu.
Trước khi chuyển đổi, hãy nghiên cứu kỹ lưỡng các tính năng và vùng phủ sóng của nhà mạng mới cũng như bất kỳ hạn chế tiềm ẩn nào mà nhà mạng đó có thể có. Điều này sẽ giúp bạn tránh gặp phải các vấn đề tương tự một lần nữa.
