Việc ra mắt nền tảng AM5 của AMD từng gây bối rối cho giới truyền thông, những người phải đánh giá cả bộ xử lý và bo mạch chủ ngay từ ngày đầu tiên. Chúng tôi cũng nằm trong số đó và đã gặp phải một vài vấn đề, nhưng thay đổi khó hiểu nhất là thời gian dài cần thiết để huấn luyện bộ nhớ (memory training) cho RAM DDR5. Quá trình này có thể mất khoảng một phút hoặc hơn, gây hoang mang cho mọi người vì không có gì hiển thị trên màn hình ngoài đèn LED hoặc mã BIOS hệ thống báo hiệu đang xử lý bộ nhớ. Mặc dù thời gian khởi động ban đầu mất khá lâu, nhưng các lần khởi động sau đó lại nhanh hơn đáng kể. Tuy nhiên, có một thay đổi nhanh trong UEFI để giải quyết hoàn toàn vấn đề này.
Memory Training trên bo mạch chủ AM5 là gì?
Tại sao nó quan trọng với CPU AMD hiện đại?
Giao diện BIOS của bo mạch chủ Gigabyte
Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM) là nơi PC sử dụng để lưu trữ dữ liệu từ các chương trình và mọi thứ đang chạy trên hệ điều hành. Lần khởi động đầu tiên của một PC với bo mạch chủ hiện đại sẽ mất nhiều thời gian hơn bình thường vì quá trình memory training. Về cơ bản, quá trình này yêu cầu bo mạch chủ chạy qua một danh sách kiểm tra để đảm bảo các module RAM đã cài đặt sẽ hoạt động chính xác với CPU của bạn, tinh chỉnh các timing và điện áp bộ nhớ để đạt được độ ổn định tối đa. Nghe có vẻ tốt trên lý thuyết, nhưng nó có thể gây khó chịu khi bạn đã cấu hình UEFI BIOS xong xuôi, và các bo mạch chủ AM5 dường như mất nhiều thời gian hơn đáng kể cho việc này.
Vì cách các CPU AMD Ryzen được thiết kế và chế tạo, Infinity Fabric Clock (hay FLCK) là một phần quan trọng của hệ thống, và nó cần được đồng bộ hóa hoàn toàn để tận dụng tối đa hiệu năng từ hệ thống chạy AMD của bạn. Việc đồng bộ này cũng được thực hiện thông qua memory training, tránh tình trạng FLCK và RAM bị lệch pha do cấu hình không đồng bộ, dẫn đến tăng độ trễ. Vì vậy, memory training là quan trọng, và mặc dù không có cách nào để tắt nó (tôi cũng không khuyên bạn làm vậy nếu có thể), nhưng có một cách để bo mạch chủ của bạn ghi nhớ dữ liệu training đã lưu.
Với mỗi lần khởi động sau, PC sẽ tải dữ liệu này thay vì thực hiện lại quy trình dài dòng tương tự. Điều thú vị là tính năng này có thể không được bật mặc định trên bo mạch chủ của bạn. Nó đã bị tắt trên bo mạch của tôi, dẫn đến việc khởi động lâu hơn mỗi khi PC bật lên. Điều này không phải là vấn đề khi pha một tách cà phê hoặc tắm nhanh trong lúc hệ thống khởi động, nhưng nếu tôi muốn ngồi xuống và bắt đầu sử dụng PC ngay lập tức, tôi phải chờ đợi vài phút.
Thay đổi cài đặt này để cải thiện thời gian khởi động
Thật khó tin tôi đã không bật nó sớm hơn
Cài đặt mà tôi đã thay đổi trên chiếc ASRock B650 Aorus Elite AX Ice là bật “Memory Context Restore” (MCR) và khởi động lại. Chỉ đơn giản vậy thôi. Nền tảng B650 này rất tốt cho cả những CPU AMD Ryzen 9000 series mạnh mẽ nhất, vậy mà cài đặt này lại bị tắt, khiến hệ thống mất nhiều thời gian hơn để khởi động mỗi khi PC được bật nguồn. Thay vì mất khoảng một phút từ lúc bật máy đến khi màn hình đăng nhập hệ điều hành xuất hiện, tôi đã giảm thời gian này xuống chỉ còn 15 giây.
Tôi muốn nói rằng “Thật khó tin là nó không được bật mặc định”, nhưng tôi hiểu tại sao. Việc thay đổi cài đặt này có thể gây ra vấn đề với bộ nhớ, đặc biệt là khi thay đổi các kit RAM khác nhau. Thậm chí có một số module RAM mà nhà sản xuất khuyến cáo cụ thể là cài đặt này nên tắt, vì vậy bạn nên kiểm tra thông số kỹ thuật và hướng dẫn của bộ nhớ hệ thống trước khi thay đổi. Cũng có một số trường hợp đặc biệt khác, chẳng hạn như MSI khuyến nghị nên tắt “DRAM Power Down” nếu MCR được bật.
Ảnh chụp hiển thị cách xóa CMOS bo mạch chủ bằng cách cắm jumper các chân CLRTC
Sau đó là trường hợp có sự cố xảy ra trong quá trình training này và nó bị lưu lại. Khi bật MCR, hệ thống sẽ cố gắng tải cấu hình bị lỗi này, và PC của bạn có khả năng sẽ không khởi động được cho đến khi CMOS được xóa. Điều này sẽ không phải là vấn đề nếu bạn đang sử dụng một kit RAM duy nhất và không có kế hoạch thay đổi phần cứng trong nhiều năm. Chỉ cần chạy quá trình training, bật MCR trong BIOS của bạn và thế là xong. Nếu bạn gặp phải bất kỳ lần khởi động thất bại nào sau này, hãy xóa CMOS và cho phép quá trình training bắt đầu lại.
AMD đã cải thiện qua các bản cập nhật BIOS
Nhưng đây là một giải pháp khác nếu bạn đang gặp khó khăn
Hình ảnh bo mạch chủ NZXT N7 B650E hiển thị quá trình cài đặt cập nhật BIOS
Các bo mạch chủ chạy phần mềm BIOS AM5 ban đầu sẽ mất rất nhiều thời gian để training RAM. Một số sẽ thực hiện nhanh hơn các loại khác, nhưng rất có thể PC của bạn sẽ mất vài phút để khởi động sau khi hoàn thành quá trình này. Cập nhật phiên bản BIOS sẽ giúp quá trình này hoàn thành nhanh hơn, nhưng bạn vẫn có thể gặp phải những lúc PC mất nhiều thời gian hơn để khởi động so với mong muốn. Đó là lúc “giải pháp” nhanh chóng (và hơi mạo hiểm) này phát huy tác dụng. Mặc dù có một số lưu ý đáng kể khi sử dụng MCR, miễn là bạn cẩn thận và nhớ rằng nó đang được bật, bạn sẽ không gặp rắc rối nào.
Tôi đã chạy hệ thống chính của mình với MCR được bật trong nhiều tháng mà không gặp bất kỳ sự cố nào liên quan đến RAM. Có những lúc PC dường như cần training lại, nhưng việc này chỉ mất khoảng một phút với bản phát hành BIOS mới nhất từ ASRock.
