Trước đây, tôi từng nghĩ rằng các dịch vụ lưu trữ đám mây miễn phí là đủ để giữ an toàn cho tất cả ảnh của mình. Tuy nhiên, tôi nhanh chóng nhận ra rằng những dịch vụ này tồn tại nhiều hạn chế đáng kể, đặc biệt là về quyền riêng tư và khả năng kiểm soát dữ liệu cá nhân. Giờ đây, tôi đã áp dụng một cách tiếp cận đáng tin cậy và bảo mật hơn rất nhiều để lưu trữ ảnh – và việc chuyển đổi này thực sự dễ dàng hơn bạn nghĩ.
Trong thời đại kỹ thuật số, ảnh không chỉ là những khoảnh khắc mà còn là ký ức vô giá. Việc lựa chọn giải pháp lưu trữ ảnh phù hợp trở thành ưu tiên hàng đầu của nhiều người. Bài viết này sẽ chia sẻ kinh nghiệm cá nhân của tôi về việc từ bỏ sự phụ thuộc vào các dịch vụ lưu trữ đám mây miễn phí, chuyển sang một hệ thống lưu trữ cục bộ kết hợp với giải pháp đám mây trả phí, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho kho ảnh kỹ thuật số của bạn.
Lý Do Tôi Không Còn Tin Tưởng Lưu Trữ Đám Mây Miễn Phí Cho Ảnh
Lưu trữ đám mây miễn phí từng có vẻ là giải pháp hoàn hảo: tiện lợi, dễ truy cập và hoàn toàn miễn phí. Tuy nhiên, với những lo ngại về quyền riêng tư dữ liệu và các vấn đề về độ tin cậy, việc sử dụng lưu trữ đám mây miễn phí cho ảnh không còn an toàn hoặc khả thi như vẻ bề ngoài của nó.
Lo ngại về quyền riêng tư dữ liệu
Màn hình quyền riêng tư dữ liệu trên iPhone, nhấn mạnh lo ngại về bảo mật ảnh cá nhân khi sử dụng dịch vụ đám mây miễn phí.
Ai lại không muốn có lưu trữ đám mây miễn phí? Các công ty công nghệ lớn như Google, Microsoft và Apple đều cung cấp dịch vụ lưu trữ đám mây miễn phí và hứa hẹn về bảo mật cũng như quyền riêng tư mạnh mẽ. Tuy nhiên, những rủi ro về quyền riêng tư khi giao dữ liệu cho các công ty công nghệ đã được ghi nhận rõ ràng.
Chẳng hạn, vào năm 2021, Apple từng phải đối mặt với sự phản đối dữ dội khi công bố kế hoạch quét ảnh iCloud của người dùng để tìm kiếm nội dung lạm dụng tình dục trẻ em (CSAM). Đáp lại làn sóng phản ứng mạnh mẽ, Apple đã tạm dừng triển khai và đến tháng 12 năm 2022, chính thức từ bỏ kế hoạch này. Google cũng đối mặt với làn sóng tương tự vào năm 2025 khi có báo cáo cho rằng họ đã triển khai tính năng quét ảnh người dùng trên thiết bị Android mà không có sự đồng thuận rõ ràng, dẫn đến chỉ trích rộng rãi và đặt ra câu hỏi về quyền riêng tư của người dùng.
Việc biết rằng chính những công ty cung cấp dịch vụ lưu trữ đám mây miễn phí có thể đang âm thầm quét dữ liệu của bạn dưới danh nghĩa “an toàn” khiến tôi phải đặt dấu hỏi về động cơ của họ. Mặc dù tôi không phiền lòng về một mức độ giám sát nhất định cho mục đích an ninh, nhưng ý tưởng về một gã khổng lồ công nghệ truy cập vào tập tin của tôi mà không có sự đồng ý rõ ràng khiến tôi cảm thấy bất an. Hơn nữa, rủi ro từ lưu trữ đám mây miễn phí không đáng để đánh đổi khi bạn nhận ra rằng “miễn phí” thực chất rất hạn chế.
Hạn chế về dung lượng lưu trữ
Giao diện chi tiết tài khoản Google One hiển thị dung lượng lưu trữ đã sử dụng, minh họa giới hạn không gian trên các nền tảng đám mây miễn phí.
Các dịch vụ như Google Drive, OneDrive và Dropbox chỉ cung cấp một lượng không gian giới hạn nếu không sử dụng gói trả phí. Ví dụ, Google Drive cung cấp 15GB, trong khi Dropbox bắt đầu chỉ với 2GB. Dung lượng này có thể đủ cách đây nhiều năm, nhưng với ảnh chụp từ điện thoại thông minh ngày nay có kích thước từ 2-8MB mỗi ảnh, không gian đó nhanh chóng bị lấp đầy. Ngay cả giới hạn 15GB của Google cũng không thực sự hào phóng, vì nó được chia sẻ trên Gmail, Google Photos và các dịch vụ Google Workspace khác.
Mặc dù kích thước tệp ngày càng lớn và chi phí lưu trữ ngày càng rẻ, nhưng các giới hạn lưu trữ miễn phí này đã không được cập nhật trong nhiều năm nay. Các hạn mức nhỏ khiến việc sử dụng lưu trữ đám mây miễn phí khó có thể trở thành một giải pháp lưu trữ khả thi khi bạn có quá nhiều tệp để lưu giữ. Thay vì sử dụng các dịch vụ đám mây vì sự tiện lợi của chúng, giờ đây bạn phải dành nhiều thời gian hơn để sắp xếp, tải xuống và xóa ảnh chỉ để tiếp tục lưu trữ chúng trên đám mây.
Rủi ro mất dữ liệu và thiếu hỗ trợ
Một vấn đề khác với lưu trữ đám mây miễn phí là rủi ro mất dữ liệu. Không giống như các tùy chọn trả phí, dịch vụ đám mây miễn phí có thể không đảm bảo độ tin cậy tương tự, và khi có sự cố, bạn có thể mất quyền truy cập vào dữ liệu của mình. Trong một số trường hợp cực đoan, việc mất mát đó có thể là vĩnh viễn, đặc biệt nếu bạn không có chiến lược sao lưu dự phòng.
Một rủi ro khác là tính chất không thể đoán trước của các dịch vụ này. Các nhà cung cấp lưu trữ đám mây miễn phí có thể đóng cửa mà không có bất kỳ cảnh báo nào, buộc người dùng phải vội vàng khôi phục dữ liệu của họ. Lấy ví dụ về sự kiện Nirvanix đóng cửa vào năm 2013 – người dùng chỉ có một khoảng thời gian hạn chế để chuyển tệp của họ, cho thấy dữ liệu của bạn có thể dễ bị tổn thương đến mức nào khi chỉ được lưu trữ ở một nơi duy nhất.
Ngoài những vấn đề này, lưu trữ đám mây miễn phí thường đi kèm với rất ít hoặc không có hỗ trợ khách hàng. Vì vậy, nếu bạn gặp vấn đề khi truy cập hoặc truy xuất dữ liệu, bạn chủ yếu phải tự mình giải quyết. Việc thiếu hỗ trợ này có thể biến ngay cả những vấn đề đơn giản thành những rắc rối gây nản lòng và tốn thời gian.
Cách Tiếp Cận Mới Của Tôi: Lưu Trữ Ảnh Cục Bộ An Toàn
Ảnh chụp màn hình giao diện TrueNAS, thể hiện khả năng quản lý lưu trữ và cấu hình hệ thống NAS tự xây dựng.
Với những lo ngại ngày càng tăng về lưu trữ đám mây miễn phí, tôi đã quyết định kiểm soát các tệp kỹ thuật số và quyền riêng tư của mình bằng cách chuyển sang một thiết lập cục bộ hơn. Hệ thống của tôi bao gồm một NAS (Network Attached Storage – Thiết bị lưu trữ gắn mạng), một vài ổ cứng ngoài và các thẻ SD tôi sử dụng với máy ảnh mirrorless của mình.
Tôi đã tận dụng chiếc laptop cũ của mình để biến nó thành một NAS tự làm (DIY NAS) bằng cách sử dụng TrueNAS Scale. Máy chủ cục bộ này mang lại sự tiện lợi tương tự như đám mây, cho phép tôi xem, tải lên và tải xuống ảnh từ bất cứ đâu. Tôi cũng chạy một ứng dụng mã nguồn mở có tên Immich. Ứng dụng này giúp NAS của tôi phù hợp hơn cho việc lưu trữ hình ảnh bằng cách cung cấp hỗ trợ cải tiến cho việc hiển thị và quản lý cả ảnh và video.
Để tăng cường tính dự phòng, tôi sao lưu NAS vào một ổ cứng ngoài được kết nối qua USB. Tôi sao chép các bản chụp (snapshots) bằng hệ thống tệp ZFS, chỉ sao chép dữ liệu mới hoặc đã thay đổi. Điều đó làm cho mọi bản sao lưu sau lần đầu tiên nhanh hơn rất nhiều. Tôi cập nhật ổ cứng hàng tháng, hoặc ngay lập tức sau khi tải lên những ảnh mới quan trọng.
Tôi không chỉ lưu những bức ảnh chụp bằng máy ảnh vào NAS của mình — tôi còn giữ các tệp gốc trên các thẻ SD mà tôi sử dụng cho mỗi chuyến đi hoặc sự kiện đặc biệt. Thẻ SD không đắt, vì vậy tôi thường mua một chiếc cho mỗi dịp và dán nhãn bằng ngày tháng và địa điểm. Sau đó, tôi chuyển ảnh sang cả NAS và ổ cứng ngoài của mình.
Tùy thuộc vào sự kiện, tôi thấy thẻ SD 16GB đến 64GB thường là đủ. Tôi cũng không bận tâm đến các loại thẻ tốc độ cực cao. Vì tôi chủ yếu chụp ở tốc độ màn trập chậm hơn, thẻ UHS-I vẫn hoạt động tốt cho tôi. Tất nhiên, nếu bạn chụp ở độ phân giải siêu cao hoặc sử dụng chế độ chụp liên tục, bạn sẽ cần các thẻ SD dung lượng cao hơn với tốc độ ghi nhanh hơn.
Tổng cộng, tôi dựa vào ba phương pháp sao lưu này. Nếu một thiết bị gặp lỗi hoặc một phương pháp gặp sự cố, tôi vẫn có các bản sao khác để dự phòng. Tôi kiểm tra thiết bị của mình thường xuyên và cập nhật mọi thứ khi cần thiết.
Tôi có quyền truy cập vào một gói đăng ký Google One được chia sẻ, nhưng với chỉ 100GB chia cho năm người, không gian bị hạn chế. Vì vậy, tôi chỉ lưu trữ một vài thư mục chứa những kỷ niệm quan trọng nhất của mình. Nó không đủ để trở thành giải pháp lưu trữ ảnh chính của tôi, nhưng nó cung cấp một không gian nhỏ cho các bản sao lưu thiết yếu.
Vì Sao Vẫn Nên Đầu Tư Vào Lưu Trữ Đám Mây Trả Phí (Đúng Cách)
Ứng dụng Google One trên màn hình điện thoại trong túi quần jean, minh họa việc sử dụng dịch vụ đám mây trả phí như một lớp bảo vệ dự phòng theo quy tắc 3-2-1.
Ngay cả khi đã có các giải pháp lưu trữ cục bộ đáng tin cậy, tôi vẫn khuyến nghị bạn nên trả tiền cho dịch vụ lưu trữ đám mây, đặc biệt nếu dữ liệu của bạn thực sự quan trọng. Mặc dù lưu trữ cục bộ mang lại cho bạn quyền kiểm soát và sự an tâm, nhưng chúng vẫn có một điểm yếu lớn – tất cả chúng đều được lưu trữ ở cùng một vị trí vật lý. Nếu có một thảm họa lớn xảy ra tại nhà, tất cả ảnh của bạn có thể bị mất trong một khoảnh khắc. Hơn nữa, việc chỉ đồng bộ hóa ảnh của bạn lên đám mây mà không có bản sao cục bộ là không đủ. Hãy nhớ rằng, đồng bộ hóa và sao lưu dữ liệu của bạn không phải là một.
Đó là lúc quy tắc sao lưu 3-2-1 trở nên thiết yếu. Bạn nên có ít nhất ba bản sao dữ liệu của mình, được lưu trữ trên hai loại phương tiện khác nhau, với một bản được giữ ngoài địa điểm (off-site) hoặc trên đám mây. Một dịch vụ lưu trữ đám mây trả phí là cách thực tế nhất để đáp ứng yêu cầu cuối cùng đó và bảo vệ tệp của bạn khỏi những điều bất ngờ.
Tôi không coi lưu trữ đám mây trả phí là một sự thay thế hoàn toàn cho các bản sao lưu cục bộ, mà là một lưới an toàn cuối cùng khó có thể đánh bại. Việc có những kỷ niệm quan trọng nhất của tôi được lưu trữ ngoài địa điểm giúp tôi bớt đi một điều phải lo lắng. Một khoản phí đăng ký nhỏ hoàn toàn xứng đáng khi nó đồng nghĩa với việc tôi được bảo vệ từ mọi góc độ.
Lưu trữ đám mây miễn phí có thể tiện lợi, nhưng không đáng để đánh đổi về quyền riêng tư, độ tin cậy và khả năng kiểm soát. Bằng cách tự quản lý các bản sao lưu của mình và sử dụng lưu trữ đám mây trả phí một cách có chọn lọc, tôi đã xây dựng một hệ thống giúp ảnh của tôi an toàn theo cách riêng của mình. Cuối cùng, sự an tâm có giá trị hơn “miễn phí”.
Hãy chia sẻ kinh nghiệm lưu trữ ảnh của bạn trong phần bình luận!
Nguồn tham khảo
- Shutterstock – iPhone 14 Pro Data & Privacy
- MakeUseOf – How Windows 11 Collects Data
- The Verge – Apple child abuse scan iOS abandon request privacy
- ZDNet – Android quietly installed a feature that scans your photos for sensitive content how to remove it
- SiliconAngle – Nirvanix closing down gives two weeks notice of service shutdown
- TrueNAS Official Website
- MakeUseOf – From FAT to NTFS to ZFS File Systems Demystified MakeUseOf Explains
- MakeUseOf – Guide to SD Card Specs Speed Features Explained
- MakeUseOf – Share Google One With Family
- MakeUseOf – Syncing vs Backing up Data
- Shutterstock – Google One on Smartphone Screen
