Thói quen chụp ảnh màn hình (screenshot) nhanh chóng và tiện lợi đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống số của chúng ta. Từ việc lưu lại thông tin quan trọng, ghi nhớ một khoảnh khắc vui vẻ hay chia sẻ nhanh một điều gì đó, ảnh chụp màn hình dường như vô hại và mang tính tạm thời. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng, trong thư viện ảnh của bạn có thể đang ẩn chứa những “mỏ vàng” thông tin mà nếu rơi vào tay kẻ xấu như hacker, kẻ trộm danh tính, hoặc thậm chí là những người tò mò quá mức, có thể gây ra những hậu quả khôn lường.
Thay vì coi chúng là những bức ảnh tạm thời, nhiều người trong chúng ta lại hiếm khi xóa chúng đi. Nguy hiểm nằm ở chỗ, một số ảnh chụp màn hình này chứa đựng dữ liệu nhạy cảm có thể bị lợi dụng. Hãy dành vài phút lướt qua thư viện ảnh của bạn và kiểm tra xem có bất kỳ ảnh chụp màn hình nguy hiểm nào dưới đây không, sau đó hãy sao lưu chúng một cách an toàn và xóa bỏ chúng ngay lập tức để bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu của mình.
7. Số dư tài khoản ngân hàng
Việc chụp nhanh màn hình số dư tài khoản ngân hàng có vẻ vô hại, có thể bạn chỉ muốn theo dõi tiến độ tiết kiệm hoặc xác nhận một giao dịch chuyển tiền. Nhưng những con số tưởng chừng ngây thơ đó lại có thể trở nên cực kỳ nguy hiểm nếu rơi vào tay kẻ xấu.
Ảnh chụp màn hình ngân hàng thường chứa nhiều thông tin hơn là chỉ số dư của bạn. Bạn có thể vô tình chụp cả một phần số tài khoản, các giao dịch gần đây, hoặc thậm chí là logo ngân hàng và giao diện ứng dụng. Nếu điện thoại của bạn bị mất hoặc bị tấn công, kẻ gian có thể dễ dàng ghép nối thông tin về ngân hàng bạn sử dụng, số tiền bạn có và cách bạn chi tiêu.
Với loại thông tin này, tội phạm mạng có thể tạo ra các tin nhắn lừa đảo (phishing) vô cùng thuyết phục, giả mạo ngân hàng của bạn, hoặc thậm chí sử dụng chúng như một phần trong kế hoạch đánh cắp danh tính quy mô lớn.
Thay vì lưu trữ những ảnh chụp màn hình này trong thư viện ảnh, hãy thử sử dụng các công cụ tích hợp sẵn của ngân hàng để xuất báo cáo hoặc lịch sử giao dịch một cách an toàn. Nếu bạn thực sự cần phải chụp ảnh màn hình, hãy cắt ảnh để loại bỏ thông tin cá nhân và chuyển nó vào một thư mục bảo mật. Tốt hơn hết, hãy xóa chúng ngay khi bạn đã sử dụng xong.
Người dùng ứng dụng ngân hàng trên điện thoại thông minh
6. Mật khẩu và thông tin đăng nhập
Có thể bạn vừa thiết lập một mạng Wi-Fi mới và chụp ảnh màn hình mật khẩu. Hoặc bạn đã chụp ảnh “hầm” mật khẩu của trình quản lý mật khẩu như một tài liệu tham khảo nhanh. Hoặc có thể bạn đã chụp ảnh màn hình mã xác thực hai yếu tố (2FA) trước khi chuyển đổi thiết bị.
Dù lý do là gì, việc lưu trữ mật khẩu hoặc chi tiết đăng nhập trong thư viện ảnh của bạn là một hành động tiềm ẩn nhiều rủi ro. Không giống như một trình quản lý mật khẩu chuyên nghiệp, thư viện ảnh của bạn không được mã hóa và nhiều ứng dụng có thể đã có quyền truy cập vào đó.
Chỉ cần một lỗ hổng ứng dụng, một sự cố rò rỉ dữ liệu đám mây hoặc một người tò mò có quyền truy cập vào điện thoại đã mở khóa của bạn, nhiều tài khoản của bạn có thể bị xâm phạm.
5. Giấy tờ tùy thân và tài liệu du lịch
Nếu bạn từng đi du lịch và muốn có bản sao lưu hộ chiếu, visa hoặc bằng lái xe của mình, có lẽ bạn đã chụp ảnh màn hình để tiện lợi. Mặc dù điều đó dễ hiểu, nhưng nó không hoàn toàn an toàn.
Những tài liệu này chứa dữ liệu cá nhân nhạy cảm: họ và tên đầy đủ, ngày sinh, quốc tịch, số tài liệu và đôi khi cả chữ ký hoặc ảnh của bạn. Nếu hacker truy cập vào thư viện ảnh của bạn, họ sẽ có được một hồ sơ danh tính đầy đủ, chứ không chỉ đơn thuần là đánh cắp một bức ảnh.
Cũng cần lưu ý rằng các ảnh chụp màn hình liên quan đến du lịch như thẻ lên máy bay thường bao gồm mã QR hoặc mã vạch có thể được quét để tiết lộ chi tiết đặt chỗ, số hội viên bay thường xuyên và các thông tin du lịch khác. Trong một số trường hợp, dữ liệu này có thể được sử dụng để sửa đổi hoặc hủy đặt chỗ của bạn.
Tốt hơn hết bạn nên lưu trữ những loại hình ảnh này trong ví kỹ thuật số có mã hóa hoặc thư mục bảo mật yêu cầu mật khẩu hoặc dấu vân tay để truy cập. Và hãy luôn nhớ xóa những hình ảnh đó sau chuyến đi của bạn hoặc khi tài liệu không còn cần thiết.
Thẻ lên máy bay và hộ chiếu được đặt gọn gàng
4. Các cuộc trò chuyện riêng tư
Lưu trữ ảnh chụp màn hình tin nhắn văn bản, tin nhắn trực tiếp (DM) hoặc email có thể là thói quen thứ hai của nhiều người, nhưng vấn đề là chúng thường ẩn chứa nhiều thông tin nhạy cảm hơn bạn nghĩ. Bạn có thể vô tình lấy được số điện thoại, tên người dùng hoặc email của ai đó mà không hề nhận ra. Cuộc trò chuyện cũng có thể đi sâu vào những lãnh địa riêng tư, như những câu chuyện cá nhân, những câu nói đùa nội bộ và những vấn đề công việc lẽ ra không bao giờ nên thoát khỏi bong bóng trò chuyện.
Bây giờ, hãy hình dung một ai đó tình cờ lướt qua thư viện ảnh của bạn, hoặc tệ hơn, đám mây của bạn bị xâm phạm và những cuộc trò chuyện riêng tư đó bị lộ ra ngoài. Bạn sẽ đồng ý với tôi rằng điều đó không hề lý tưởng. Bạn cũng nên biết rằng ảnh chụp màn hình có thể dễ dàng bị lấy ra khỏi ngữ cảnh, bị hiểu sai hoặc bị sử dụng cho các kế hoạch tống tiền hoặc lừa đảo nhắm vào bạn hoặc người bạn đang trò chuyện cùng.
Nếu bạn thực sự cần lưu một ảnh chụp màn hình tin nhắn, hãy giúp bản thân (và người kia) bằng cách sao chép và dán phần quan trọng vào một ứng dụng ghi chú bảo mật hoặc loại bỏ các thông tin nhận dạng và di chuyển nó đến nơi an toàn hơn.
3. Hồ sơ y tế hoặc kết quả xét nghiệm
Thông tin sức khỏe là cực kỳ cá nhân và không nên được xử lý một cách tùy tiện, đặc biệt là khi nó ở dạng ảnh chụp màn hình. Bạn có thể đã lưu một đơn thuốc, kết quả xét nghiệm hoặc thậm chí một hóa đơn bệnh viện, nhưng vấn đề là hồ sơ y tế tiết lộ rất nhiều điều. Nó có thể bị vũ khí hóa theo những cách mà bạn không ngờ tới.
Ngoài những lo ngại về quyền riêng tư, ảnh chụp màn hình y tế có thể tiết lộ tên, ngày tháng, thông tin bác sĩ, chi tiết bảo hiểm và tình trạng sức khỏe, có khả năng giúp tội phạm mạng có lợi thế. Nếu bị chia sẻ, điều này có thể khiến bạn bị lừa đảo, tống tiền, phân biệt đối xử hoặc đơn giản chỉ là gây bối rối.
Nếu bạn cần truy cập thông tin sức khỏe của mình khi đang di chuyển, an toàn hơn là sử dụng ứng dụng chính thức của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn, ứng dụng này có khả năng có các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư được tích hợp sẵn.
2. Xác nhận mua sắm hoặc vé điện tử
Ảnh chụp màn hình xác nhận đơn hàng, vé sự kiện hoặc hóa đơn mua hàng cũng thường chứa đầy đủ chi tiết mà tội phạm có thể sử dụng theo những cách độc hại. Mã QR và mã vạch trong vé điện tử đặc biệt rủi ro. Nếu ai đó truy cập được hình ảnh đó, họ có thể quét mã và sử dụng nó trước bạn. Họ thậm chí có thể bán lại ảnh chụp màn hình vé điện tử trực tuyến trước khi bạn, chủ sở hữu ban đầu, nhận ra điều gì đã xảy ra.
Vì vậy, đối với các sự kiện và đặt chỗ, tốt hơn hết là in một bản cứng và cất trong túi hoặc ví của bạn, đặc biệt nếu bạn đang đi đến nơi có dịch vụ di động không ổn định. Bạn cũng có thể thêm vé vào ứng dụng ví chính thức của điện thoại (như Apple Wallet hoặc Google Wallet), ứng dụng này bảo vệ chúng sau màn hình khóa và cài đặt bảo mật của thiết bị.
Đối với hóa đơn hoặc xác nhận mua sắm trực tuyến, hãy cân nhắc chuyển tiếp email cho chính bạn với một dòng tiêu đề tùy chỉnh không phô trương và sau đó cất chúng vào một thư mục được chỉ định trong hộp thư đến của bạn. Bằng cách đó, chúng dễ dàng tìm thấy khi bạn cần và không nằm mở rộng trong thư viện ảnh của bạn cho bất kỳ ứng dụng tò mò nào có thể nhìn trộm.
Xác nhận đặt hàng Tesla Cybertruck
1. Tài liệu công việc
Ảnh chụp màn hình liên quan đến công việc có thể làm rò rỉ thông tin nhạy cảm của công ty, chi tiết dự án hoặc dữ liệu khách hàng. Ngay cả những nội dung tưởng chừng nhàm chán cũng có thể hiển thị tên, cổng đăng nhập hoặc các sáng kiến chưa được công bố, điều này có thể vi phạm các thỏa thuận bảo mật (NDA) hoặc chính sách bảo vệ dữ liệu.
Điều này không chỉ khiến bạn gặp rắc rối với nhà tuyển dụng mà nếu điện thoại của bạn bị xâm phạm, sự cố rò rỉ có thể vượt xa dữ liệu cá nhân của bạn.
Ảnh chụp màn hình cực kỳ tiện lợi, nhưng đi kèm với sự tiện lợi đó là trách nhiệm. Nếu bạn không muốn thứ gì đó được hiển thị trên máy chiếu trong một căn phòng đông người, thì có lẽ nó không thuộc về thư viện ảnh của bạn. Hãy đặt lời nhắc hàng tháng để dọn dẹp thư mục ảnh chụp màn hình của bạn và cân nhắc sử dụng bộ nhớ an toàn cho bất kỳ thứ gì dù là nhạy cảm nhất. Bạn có từng vô tình lưu trữ những ảnh chụp màn hình nhạy cảm nào không? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn dưới phần bình luận để chúng ta cùng cảnh giác nhé!
