Wi-Fi công cộng ngày càng trở nên phổ biến, là cứu cánh cho chúng ta tại sân bay, quán cà phê hay khách sạn. Tuy nhiên, song hành cùng sự tiện lợi đó là những rủi ro bảo mật tiềm ẩn mà nhiều người dùng thường bỏ qua. Cá nhân tôi đã tự tin sử dụng các mạng Wi-Fi này trong nhiều năm, nhưng điều đó chỉ có thể thực hiện được vì tôi luôn tuân thủ nghiêm ngặt những quy tắc an toàn đơn giản dưới đây. Việc hiểu rõ và áp dụng các biện pháp này không chỉ giúp bạn bảo vệ dữ liệu cá nhân mà còn nâng cao trải nghiệm trực tuyến một cách an toàn và hiệu quả.
1. Luôn Kích Hoạt VPN (Mạng Riêng Ảo)
Một mạng riêng ảo (VPN) tạo ra một đường hầm mã hóa giữa thiết bị của bạn và internet. Việc mã hóa lưu lượng truy cập của bạn giúp ngăn chặn các bên không được ủy quyền theo dõi hoạt động hoặc chặn các thông tin nhạy cảm. Nếu bạn kết nối với một mạng Wi-Fi công cộng không có mật khẩu hoặc có một cổng thông tin đăng nhập (những trang phụ mà bạn phải nhấp qua khi kết nối ở trung tâm mua sắm), đó là một mạng không bảo mật.
Những mạng này thường không an toàn. Mặc dù phần lớn dữ liệu của bạn ngày nay được bảo vệ bằng HTTPS (phiên bản bảo mật của HTTP), việc bật VPN sẽ giúp tăng cường thêm lớp bảo vệ cho dữ liệu của bạn.
Với chi phí cực kỳ phải chăng cho các gói đăng ký nhiều năm, việc sở hữu một VPN cao cấp là hoàn toàn xứng đáng để tránh mọi vấn đề tiềm ẩn. Nhiều nhà cung cấp VPN uy tín như NordVPN và CyberGhost đều cung cấp các ứng dụng với tính năng kết nối tự động. Kích hoạt tính năng này đảm bảo thiết bị của bạn kết nối an toàn ngay khi phát hiện mạng công cộng, giúp giảm đáng kể nguy cơ bị tấn công, đặc biệt nếu bạn thường xuyên di chuyển.
Biểu tượng ExpressVPN hiển thị đã kết nối trên màn hình TV
Ứng dụng VPN hiển thị trên màn hình smartphone với ưu đãi giảm giá
2. Tắt Tính Năng Tự Động Kết Nối Wi-Fi
Các thiết bị của bạn thường có một cài đặt cho phép tự động kết nối với các mạng đã từng sử dụng hoặc mạng đáng tin cậy. Mặc dù tiện lợi, tính năng này có thể khiến bạn gặp rủi ro bảo mật, đặc biệt ở những nơi công cộng.
Ý tưởng về các hotspot giả mạo ở nơi công cộng chắc chắn là đáng lo ngại và nguy hiểm. Có rất nhiều ví dụ về tin tặc tạo ra các hotspot giả mạo với tên quen thuộc hoặc đáng tin cậy, như “Airport_Free” hay “Starbucks_WiFi”, để lừa người dùng tự động kết nối, có khả năng cho phép kẻ tấn công truy cập vào dữ liệu nhạy cảm.
Để ngăn chặn điều này, hãy tắt tính năng tự động kết nối trong cài đặt Wi-Fi của bạn. Thay đổi đơn giản này đảm bảo bạn nhận biết được mọi nỗ lực kết nối mạng, mang lại cho bạn quyền kiểm soát bảo mật của mình. Hãy thường xuyên kiểm tra cài đặt mạng để xác minh rằng tính năng tự động kết nối vẫn bị vô hiệu hóa, đặc biệt sau khi cập nhật phần mềm hoặc đặt lại thiết bị.
Giao diện cài đặt mạng Wi-Fi trên thiết bị iOS
- Thiết bị Android: Vị trí của cài đặt này có thể khác nhau tùy thuộc vào từng cấu hình Android, nhưng thông thường bạn sẽ truy cập Cài đặt > Wi-Fi và tìm kiếm một công tắc có tên Tự động kết nối, Kết nối Wi-Fi công cộng, Tự động kết nối mạng tốt nhất, v.v. Đảm bảo rằng cài đặt này đã được tắt.
- iPhone: Điều này thực sự khiến tôi ngạc nhiên, vì tôi không phải là người dùng iPhone toàn thời gian (tôi đã mượn iPhone của con gái để kiểm tra!), nhưng không có cách nào để tắt tính năng tự động kết nối với các mạng Wi-Fi một cách phổ biến. Bạn sẽ luôn được hỏi liệu có muốn tham gia hay không, đó là một điểm cộng, nhưng các mạng Wi-Fi được quản lý vẫn có thể tự động kết nối (ví dụ: XfinityWiFi và các mạng của nhà cung cấp khác). Năm 2025, đây là một lựa chọn khá “phiêu lưu” từ Apple có thể gây khó chịu cho nhiều người dùng.
- Để tắt tự động kết nối với một mạng cụ thể: Hãy truy cập Cài đặt > Wi-Fi, sau đó chạm vào biểu tượng (i) bên cạnh tên mạng. Bây giờ, hãy tắt công tắc bên cạnh Tự động tham gia. Bạn sẽ không tự động tham gia mạng đó nữa.
- Đối với tất cả các mạng khác: Đảm bảo bạn đã đặt công tắc Hỏi để tham gia mạng thành Hỏi.
- Windows, macOS và Linux sẽ không tự động kết nối với mạng Wi-Fi trừ khi bạn đã kết nối với mạng đó trước đây.
Dù thiết bị của bạn có tự động kết nối Wi-Fi hay không, hãy dành một chút thời gian để cân nhắc kỹ lưỡng mỗi mạng Wi-Fi mà bạn định kết nối.
3. Xác Nhận Tên Mạng Với Nhân Viên
Hãy thử phương pháp kiểm tra bảo mật dễ nhất trong tất cả: hỏi trực tiếp nhân viên. Nếu bạn lo lắng về một điểm truy cập Wi-Fi giả mạo, hãy nhờ nhân viên xác nhận xem bạn có đang kết nối đúng mạng hay không.
Đừng bao giờ giả định tính hợp lệ của mạng chỉ dựa vào tên. Dành một khoảnh khắc để xác minh có thể ngăn chặn các vi phạm bảo mật tiềm ẩn và bảo vệ thông tin cá nhân của bạn.
4. Sử Dụng Chế Độ “Chỉ Dùng HTTPS” Hoặc “Luôn Dùng Kết Nối Bảo Mật”
Chế độ HTTPS-Only là một trong những tính năng bảo mật trình duyệt quan trọng mà mọi người nên bật. Về cơ bản, nó buộc trình duyệt của bạn luôn sử dụng giao thức HTTPS an toàn hơn, bảo vệ dữ liệu của bạn khỏi những con mắt tò mò.
Trong thời kỳ trước, những người quan tâm đến bảo mật và quyền riêng tư thường sử dụng tiện ích mở rộng HTTPS Everywhere của EFF để bảo vệ dữ liệu của họ. May mắn thay, các trình duyệt hiện đại ngày nay đã sử dụng HTTPS theo mặc định; tuy nhiên, vẫn rất đáng để bật tính năng này để đảm bảo trình duyệt của bạn luôn sử dụng nó.
Tính năng này được biết đến với các tên gọi khác nhau tùy thuộc vào trình duyệt bạn sử dụng. Ví dụ, trong Google Chrome, bạn cần bật “Luôn dùng kết nối bảo mật”, trong khi ở Firefox, bạn tìm kiếm “Chế độ chỉ HTTPS”.
Cách Bật “Luôn Dùng Kết Nối Bảo Mật” Trong Google Chrome
Tùy chọn "Luôn sử dụng kết nối bảo mật" trong cài đặt Google Chrome
- Điều hướng đến Cài đặt > Quyền riêng tư và bảo mật > Bảo mật.
- Bật Luôn dùng kết nối bảo mật.
- Chọn Cảnh báo cho tất cả các trang web không an toàn.
Cách Bật “Chế Độ Chỉ HTTPS” Trong Mozilla Firefox
- Đi tới Cài đặt > Quyền riêng tư & Bảo mật.
- Cuộn xuống mục Bảo mật > Chế độ chỉ HTTPS.
- Chọn Bật chế độ chỉ HTTPS trong tất cả các cửa sổ.
Bạn sẽ tìm thấy cài đặt này trong tất cả các trình duyệt lớn hiện nay.
5. Vô Hiệu Hóa AirDrop Và Nearby Share
Các tính năng chia sẻ tệp như AirDrop (Apple) hoặc Nearby Share (Android), cùng với Bluetooth, cực kỳ tiện lợi khi sử dụng trong môi trường đáng tin cậy nhưng lại tiềm ẩn những rủi ro đáng kể trên Wi-Fi công cộng. Để các tính năng này hoạt động có thể vô tình khiến thiết bị của bạn bị tấn công bởi những kẻ muốn khai thác các kết nối mở hoặc lỗ hổng.
Tốt nhất là giữ các tính năng chia sẻ dễ dàng này bị vô hiệu hóa cho đến khi bạn thực sự cần dùng đến chúng.
6. Sử Dụng Hotspot Di Động Từ Điện Thoại
Tôi là một người rất tin tưởng vào việc sử dụng hotspot trên điện thoại thông minh thay vì Wi-Fi công cộng. Nó tiện lợi, hoạt động gần như ngay lập tức và hầu hết thời gian cung cấp tốc độ internet tương tự như Wi-Fi công cộng mà bạn đang cố gắng sử dụng. Ít nhất là ở Vương quốc Anh, trải nghiệm của bạn sẽ khác nhau tùy thuộc vào vị trí.
Nhưng không chỉ là sự tiện lợi. Kết nối trực tiếp với hotspot của điện thoại thông minh giúp loại bỏ các rủi ro của Wi-Fi công cộng và giữ cho liên lạc của bạn trong một mạng riêng. Bạn có thể điều chỉnh các giao thức bảo mật trên điện thoại thông minh và đặt mật khẩu mạnh, độc đáo để ngăn người khác truy cập, và thế là bạn đã an toàn.
Nhược điểm rõ ràng nhất khi sử dụng hotspot của bạn là nó có thể tiêu tốn dung lượng dữ liệu hàng tháng của bạn. Điều đáng cân nhắc là bạn sẽ làm gì nếu sử dụng hotspot theo cách này; hãy để việc tải phim 4K cho đến khi bạn ở nhà.
Người dùng đang bật tính năng Mobile Hotspot trên điện thoại Android
Kết luận
Việc sử dụng Wi-Fi công cộng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, mang lại sự tiện lợi đáng kể. Tuy nhiên, đừng để sự tiện lợi này đánh đổi lấy sự an toàn của dữ liệu cá nhân bạn. Bằng cách áp dụng 6 mẹo đơn giản nhưng hiệu quả mà chúng tôi đã chia sẻ, từ việc luôn bật VPN, tắt tự động kết nối, đến việc xác nhận tên mạng và sử dụng các chế độ bảo mật trình duyệt, bạn có thể tự tin tận hưởng kết nối internet mà không lo lắng về các mối đe dọa tiềm ẩn.
Hãy nhớ rằng, ý thức và sự chủ động trong việc bảo vệ thông tin là chìa khóa để giữ an toàn trên không gian mạng. Đừng ngần ngại chia sẻ những kiến thức hữu ích này với bạn bè và người thân để cùng nhau xây dựng một cộng đồng trực tuyến an toàn hơn. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc mẹo bảo mật nào khác, hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận dưới đây.
