Bạn đăng ký để xóa dữ liệu của mình khỏi internet, nhưng bước đầu tiên lại là phải cung cấp chính xác danh tính của bạn cho một bên thứ ba hoàn toàn mới. Thực tế, dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu phức tạp hơn những gì chúng ta thường nghĩ.
5. Bạn Đang Cung Cấp Chính Xác Thứ Bạn Muốn Ẩn
Các dịch vụ xóa dữ liệu cá nhân tồn tại chủ yếu để xử lý các trang web tìm kiếm người (people-finder websites) – những trang như ClustrMaps hay TruePeopleSearch, chuyên tổng hợp thông tin công khai từ các nguồn như danh sách cử tri, hồ sơ bất động sản và báo cáo cảnh sát. Các hồ sơ này không chứa thông tin sâu như lịch sử hành vi trực tuyến hay lịch sử mua sắm. Chúng chỉ là những thông tin cơ bản: tên, địa chỉ, số điện thoại, tuổi và có thể là thông tin về người thân. Mặc dù vậy, đây vẫn là dữ liệu cá nhân của bạn, và nó đang trực tuyến, thường là không có sự đồng ý của bạn.
Giao diện tìm kiếm tên 'Bohlooli' trên ClustrMaps, minh họa cách các trang web tìm kiếm người hiển thị dữ liệu công khai.
Mỗi trang web tìm kiếm người đều có yêu cầu pháp lý về việc cung cấp quy trình từ chối công khai thông tin (opt-out process). Bạn có thể điền vào một biểu mẫu, xác minh đó là bạn, và họ thường sẽ gỡ bỏ danh sách đó. Nhưng với hàng trăm trang web như vậy trên mạng, việc tự làm là vô cùng tốn thời gian. Đó là lý do tại sao các dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu như Incogni và OneRep ra đời.
Để dữ liệu của bạn được gỡ bỏ, trước tiên bạn phải xác nhận rằng đó là dữ liệu của bạn. Vì vậy, bạn phải cung cấp đầy đủ thông tin chi tiết của mình cho dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu, cấp cho họ quyền ủy quyền (power of attorney), và họ sẽ yêu cầu gỡ bỏ thay mặt bạn. Về lý thuyết, điều này nghe có vẻ tốt. Nhưng trên thực tế, nó có nghĩa là bạn đang giao nộp chính xác những dữ liệu mà bạn đang cố gắng ẩn đi.
4. Bạn Đang Cung Cấp Một Hồ Sơ Đã Được Xác Minh
Đây là nghịch lý cốt lõi: để xóa dữ liệu của bạn, bạn phải cung cấp nhiều dữ liệu hơn nữa. Để chứng minh đó thực sự là dữ liệu của bạn, dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu phải cung cấp đầy đủ tên hợp pháp, số điện thoại, địa chỉ và có thể cả giấy tờ tùy thân của bạn. Các dịch vụ này sẽ đóng gói dữ liệu và gửi đến hàng chục trang web tìm kiếm người để yêu cầu xóa.
Mặc dù dịch vụ gỡ bỏ có thể thành công trong việc xóa hồ sơ của bạn, nhưng không có cách nào đáng tin cậy để xác nhận liệu dữ liệu của bạn có thực sự biến mất khỏi tất cả các cơ sở dữ liệu hay không. Ngay cả khi các trang web đó xóa hồ sơ, ai dám chắc họ sẽ xóa luôn dữ liệu gốc? Không có dấu vết kiểm tra (audit trail). Tệ hơn nữa, việc bạn gửi yêu cầu có thể thực sự giúp họ xác minh rằng danh sách của họ là chính xác. Bạn vừa làm thay công việc của họ.
3. Họ Không Thể Xóa Mọi Thứ
Hiệu quả của các dịch vụ này khác nhau rất nhiều. Một số dịch vụ thành công trong việc gỡ bỏ hầu hết các danh sách hơn những dịch vụ khác, nhưng không có dịch vụ nào đạt hiệu quả 100%. Một nghiên cứu từ Consumer Reports đã so sánh các dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu lớn với phương pháp thủ công, nơi người dùng tự mình yêu cầu gỡ bỏ. Kết quả cho thấy việc gỡ bỏ thủ công hiệu quả hơn (và hoàn toàn miễn phí).
Biểu đồ so sánh tỷ lệ thành công khi xóa dữ liệu của các dịch vụ gỡ thông tin cá nhân so với phương pháp thủ công theo nghiên cứu của Consumer Reports.
Thực tế là các dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu không đảm bảo xóa hoàn toàn và toàn diện. Kết quả của bạn sẽ khác nhau tùy thuộc vào số lượng trang web chứa dữ liệu của bạn, chi tiết hồ sơ của bạn và mức độ kỹ lưỡng của dịch vụ bạn chọn.
Ngay cả khi trang web đích có xóa hồ sơ của bạn, không có gì đảm bảo rằng họ sẽ không liệt kê lại nó. Đó là lý do tại sao tất cả các dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu đều hoạt động theo mô hình đăng ký – vì họ hứa sẽ thường xuyên kiểm tra các trang web và gỡ bỏ các hồ sơ bị liệt kê lại.
2. Cơ Sở Dữ Liệu Của Họ Là Một “Mỏ Vàng”
Nếu bạn đang xây dựng một cơ sở dữ liệu có giá trị cao về danh tính đã được xác minh, bạn khó có thể tìm được nguồn nào tốt hơn một dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu. Các cơ sở dữ liệu do các dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu nắm giữ trớ trêu thay lại là một trong những nguồn thông tin chính xác và nhạy cảm nhất hiện có.
Không giống như các nền tảng mạng xã hội, nơi mọi người có thể sử dụng tên giả hoặc tài khoản “phụ”, người dùng phải cung cấp thông tin thật cho các dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu. Bạn muốn dữ liệu biến mất, nên bạn nói sự thật.
Các dịch vụ này tuyên bố họ sẽ không bao giờ bán dữ liệu của bạn. Nhưng các công ty thường nói rất nhiều điều. Họ có thể bị mua lại, thay đổi mô hình kinh doanh, hoặc gặp phải các vụ rò rỉ dữ liệu. Nếu một vụ rò rỉ xảy ra – và điều đó hoàn toàn có thể – hậu quả sẽ rất nghiêm trọng. Những cơ sở dữ liệu này đặc biệt nhắm mục tiêu vào những người quan tâm đến quyền riêng tư, những người dễ bị tổn hại nhất bởi các vụ rò rỉ, và giờ đây tất cả lại có thể bị phơi bày trên internet.
Nếu có điều gì đó không ổn xảy ra, đừng mong đợi được hoàn tiền hoặc bồi thường. Dưới đây là một đoạn trích “đắt giá” từ phần Giới hạn Trách nhiệm trong Điều khoản Dịch vụ của một công ty gỡ bỏ dữ liệu, được viết in hoa toàn bộ để đảm bảo bạn không bỏ lỡ:
“TRONG MỌI TRƯỜNG HỢP, CHÚNG TÔI, CÁC CÔNG TY LIÊN KẾT CỦA CHÚNG TÔI, CÁN BỘ, GIÁM ĐỐC, NHÂN VIÊN HOẶC ĐẠI LÝ CỦA CHÚNG TÔI, SẼ KHÔNG CHỊU TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ VỚI BẠN VỀ BẤT KỲ THIỆT HẠI NÀO, BAO GỒM NHƯNG KHÔNG GIỚI HẠN, THIỆT HẠI GIÁN TIẾP, PHỤ TRÁCH, ĐẶC BIỆT, TRỪNG PHẠT HOẶC HẬU QUẢ PHÁT SINH TỪ HOẶC LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC BẠN SỬ DỤNG TRANG WEB VÀ/HOẶC CÁC DỊCH VỤ DÙ THIỆT HẠI CÓ THỂ DỰ ĐOÁN ĐƯỢC VÀ DÙ CHÚNG TÔI CÓ ĐƯỢC THÔNG BÁO VỀ KHẢ NĂNG XẢY RA THIỆT HẠI ĐÓ HAY KHÔNG.”
“GIỚI HẠN TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ NÊU TRÊN SẼ ĐƯỢC ÁP DỤNG TRONG PHẠM VI TỐI ĐA ĐƯỢC PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH CHO PHÉP.”
Điều khoản này về cơ bản có nghĩa là nếu dịch vụ của họ làm rò rỉ dữ liệu của bạn, gặp sự cố hoặc gây ra vấn đề cho bạn, bạn không thể quy trách nhiệm pháp lý cho họ.
1. Một Số Dịch Vụ Có Sự Liên Kết Ngầm
Có một sự chồng chéo đáng lo ngại trong ngành này. Nghiên cứu của Consumer Reports tiết lộ rằng một số trang web tìm kiếm người còn quảng cáo trực tiếp các dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu cụ thể trên chính trang từ chối công khai thông tin của họ. Tại sao một trang web có mô hình kinh doanh dựa trên việc sở hữu dữ liệu toàn diện lại khuyến khích người dùng xóa nó?
Nhà báo an ninh mạng Brian Krebs đã phát hiện ra rằng CEO của OneRep, một dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu phổ biến, cũng là người sáng lập hàng chục trang web tìm kiếm người. Điều này giống như việc một người đấm bạn rồi lại bán cho bạn băng gạc. Một tay thu thập dữ liệu của bạn, tay kia lại tính phí để xóa nó.
Mặc dù OneRep đã bị phát hiện trong vai trò kép này, nhưng hoàn toàn có thể có nhiều dịch vụ khác cũng đang sử dụng các thủ đoạn lừa dối tương tự. Họ chỉ chưa bị phát hiện, vì họ sử dụng các cấu trúc công ty kín đáo hơn để che giấu dấu vết.
Các dịch vụ xóa dữ liệu hứa hẹn sự riêng tư, nhưng họ bắt đầu bằng cách yêu cầu sự tin tưởng, thông tin và tiền của bạn. Chúng có thể hữu ích, đúng vậy, nhưng chỉ trong một phạm vi hẹp, và chỉ khi bạn cảm thấy thoải mái với việc đánh đổi một rủi ro này lấy một rủi ro khác. Các phương pháp từ chối công khai thông tin thủ công có thể bất tiện hơn nhưng có thể mang lại sự bảo vệ quyền riêng tư và sự an tâm cao hơn, mà không cần giao thông tin nhạy cảm của bạn cho một cơ sở dữ liệu mới.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những rủi ro và lợi ích của các dịch vụ xóa dữ liệu cá nhân trong phần bình luận bên dưới!
