Luôn có một lời khuyên quen thuộc rằng bạn cần chụp ảnh ở định dạng RAW để đạt chất lượng tốt nhất. Nhưng liệu điều này có thực sự cần thiết? Đối với phần lớn những người đam mê nhiếp ảnh không chuyên hoặc người dùng phổ thông, RAW thường chỉ là một rắc rối tốn dung lượng và thêm công việc mà không mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Trong nhiều trường hợp, định dạng JPEG vẫn đủ để đáp ứng mọi nhu cầu của bạn.
1. JPEG Giúp Bạn Tránh Chỉnh Sửa Quá Đà
Việc tệp RAW cung cấp nhiều tùy chọn chỉnh sửa hơn vừa là ưu điểm vừa là nhược điểm. Nếu không cẩn thận, bạn sẽ dễ dàng rơi vào tình trạng chỉnh sửa quá mức – đặc biệt nếu bạn là người mới bắt đầu. Ví dụ, khi nhìn lại những bức ảnh tôi đã chỉnh sửa khi còn là người mới, chúng thường trông giống như tranh vẽ hơn là ảnh chụp thực tế.
Bạn vẫn có thể chỉnh sửa quá mức các tệp JPEG, nhưng điều đó khó khăn hơn so với RAW. Nếu bạn mới làm quen với việc chỉnh sửa ảnh, đôi khi bạn sẽ có cảm giác cần phải sử dụng mọi thanh trượt chỉnh sửa; ít nhất, với JPEG bạn sẽ không có quá nhiều sự linh hoạt, giúp kiểm soát tốt hơn.
Giao diện chỉnh sửa ảnh JPEG trên Adobe Lightroom với các thanh công cụ điều chỉnh
Nếu bạn muốn theo đuổi nhiếp ảnh một cách nghiêm túc hơn, bạn luôn có thể chuyển sang tệp RAW sau này. Tuy nhiên, hãy dành thời gian để học các kiến thức cơ bản về chỉnh sửa trước. Bạn sẽ tìm thấy rất nhiều kênh hướng dẫn chỉnh sửa ảnh trên YouTube để bắt đầu.
2. Hầu Hết Các Chỉnh Sửa Cơ Bản Đều Có Thể Thực Hiện Với JPEG
Khi mở phần mềm chỉnh sửa ảnh, bạn sẽ nhận thấy rất nhiều tính năng chỉnh sửa có sẵn, ngay cả khi bạn chỉ sử dụng tệp JPEG. Ví dụ, bạn vẫn có thể phân loại màu (color-grade) và điều chỉnh phơi sáng trong Lightroom. Hơn nữa, bạn có thể truy cập công cụ Tone Curve và tùy chọn chỉnh sửa độ bão hòa/sắc độ/độ sáng (saturation/hue/luminance) trong mỗi hình ảnh.
Nếu bạn đang làm công việc nhiếp ảnh chuyên nghiệp, bạn có thể sẽ cần chỉnh sửa bằng định dạng RAW, nhưng các nhiếp ảnh gia thông thường có thể thực hiện hầu hết các chỉnh sửa của mình với JPEG. Tôi đã chụp ảnh hơn hai năm trước khi cảm thấy cần phải chỉnh sửa tệp RAW. Nếu bạn vẫn muốn có thêm một chút “không gian” để tùy chỉnh, bạn luôn có thể thay đổi cài đặt để chụp ở định dạng RAW sau.
3. Nhiều Ảnh JPEG Có Chất Lượng Tuyệt Vời Ngay Sau Khi Chụp
Nhiều máy ảnh hiện đại ngày nay, dù là điện thoại thông minh hay máy ảnh DSLR, đều vô cùng tiên tiến. Nhờ đó, hình ảnh thường trông rất đẹp mà không cần (hoặc chỉ cần rất ít) chỉnh sửa. Các thương hiệu như Nikon và Fujifilm đặc biệt xuất sắc với chất lượng ảnh JPEG của họ.
iPhone cũng có chất lượng hình ảnh tuyệt vời; sự khác biệt về chất lượng khi tôi nâng cấp từ 8 Plus lên 13 thực sự đáng kinh ngạc. Thậm chí, bạn hoàn toàn có thể chụp những bức ảnh thiếu sáng đẹp bằng điện thoại thông minh.
Bức ảnh chụp khung cảnh đường phố về đêm với ánh sáng nhân tạo, minh họa chất lượng ảnh JPEG
Bạn cũng thường có thể tùy chỉnh giao diện ảnh JPEG ngay trong máy ảnh. Nhiều máy ảnh DSLR có các profile máy ảnh (camera profiles) và tùy chọn để điều chỉnh ánh sáng và độ bão hòa. Trên điện thoại thông minh, bạn có thể thêm các bộ lọc (filters) có sẵn.
4. Preset và Profile Sẵn Có Là Đủ Đối Với Hầu Hết Người Dùng
Nếu bạn là một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp chụp ảnh cho khách hàng, việc đi sâu hơn vào chỉnh sửa là một lựa chọn khôn ngoan. Tuy nhiên, điều này không cần thiết nếu bạn chỉ chụp ảnh thông thường. Các preset sẽ thực hiện hầu hết các chỉnh sửa bạn cần; Lightroom và VSCO là những lựa chọn tuyệt vời. Bạn cũng sẽ tìm thấy rất nhiều ứng dụng khác để có các bộ lọc kiểu Instagram trên điện thoại thông minh. Các bộ lọc có sẵn trong ứng dụng Instagram cũng lý tưởng cho nhiều nhiếp ảnh gia.
Màn hình máy tính hiển thị ứng dụng Lightroom với các preset được áp dụng cho bức ảnh, giúp chỉnh sửa ảnh nhanh chóng
Người ta có thể lập luận rằng bạn không thể có các profile máy ảnh (camera profiles) trong các ứng dụng chỉnh sửa với tệp JPEG, điều này đúng với Lightroom. Tuy nhiên, bạn có thể thêm các preset này ngay trong máy ảnh và sau đó tải hình ảnh về điện thoại thông minh của mình. Một số nhà sản xuất, như Fujifilm, thậm chí còn cho phép bạn tự tạo “công thức màu” riêng.
5. Đa Số Mọi Người Sẽ Không Nhận Ra Sự Khác Biệt
Việc chỉnh sửa tệp RAW thay vì JPEG có thể dễ dàng mang lại cảm giác chuyên nghiệp hoặc đẳng cấp. Nhưng thành thật mà nói (và nói với tư cách là người từng có suy nghĩ này), hầu hết mọi người sẽ không nhận thấy sự khác biệt.
Khi một người bị lay động bởi một bức ảnh, họ không quan tâm đến các yếu tố kỹ thuật. Đó là vì hình ảnh đó chạm đến cảm xúc của họ. Ngay cả với hàng tấn kinh nghiệm chỉnh sửa, bạn vẫn sẽ không nhận ra khi ai đó chỉnh sửa bằng JPEG trừ khi họ nói rõ ra.
Kết lại, mặc dù RAW mang lại khả năng tùy chỉnh tối đa, JPEG vẫn là một lựa chọn cực kỳ mạnh mẽ và tiện lợi cho phần lớn người dùng. Với sự phát triển của công nghệ máy ảnh và phần mềm chỉnh sửa, bạn hoàn toàn có thể tạo ra những bức ảnh đẹp, ấn tượng mà không cần quá phức tạp hóa quy trình. Hãy tập trung vào việc kể câu chuyện qua bức ảnh, chứ không phải lo lắng quá nhiều về định dạng file.
Bạn có đồng ý với những quan điểm trên không? Hãy chia sẻ ý kiến và kinh nghiệm chụp ảnh của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
