Thế giới PC đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Chính bởi sự tiến hóa nhanh chóng này, chúng ta liên tục chào đón nhiều xu hướng PC mới và nói lời tạm biệt với không ít xu hướng cũ đã gắn bó với những người đam mê trong nhiều năm. Dù tốt hay xấu, những xu hướng cũ này đã dần phai nhạt, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể hoài niệm về chúng.
Một lưu ý quan trọng ở đây là chúng ta sẽ chỉ thảo luận về các xu hướng PC phổ thông, không bao gồm bất kỳ điều gì liên quan đến các mảng cũ kỹ hoặc các phân khúc khác của thế giới máy tính, chẳng hạn như xu hướng NAS, server hoặc SBC.
5. Sử dụng ổ cứng lưu trữ SATA
Có lẽ chưa biến mất hẳn sớm
SATA vẫn là một giao thức kết nối lưu trữ được sử dụng rộng rãi cho cả ổ cứng HDD và SSD. Tuy nhiên, mọi thứ đã bắt đầu chuyển động chậm rãi. Nhiều hệ thống dựng sẵn (pre-built) ngày nay chỉ cung cấp tùy chọn lưu trữ duy nhất là SSD NVMe. Phần lớn những người tự lắp ráp PC (PC builders) hiện nay cũng chỉ xây dựng PC với SSD NVMe. Nhiều người lắp PC chỉ ưa chuộng SSD NVMe, đặc biệt là khi ngân sách vượt quá một nghìn đô la. Vì vậy, rõ ràng là SATA cuối cùng sẽ chịu chung số phận với người tiền nhiệm của nó là PATA.
Ổ cứng SSD SATA Crucial BX500 trên bề mặt phản chiếu
Điều này sẽ không xảy ra sớm bởi ổ cứng NAS vẫn là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của chuẩn SATA. Một số server cũ vẫn sử dụng ổ cứng SATA cho hoạt động hàng ngày của chúng. Nhưng một ngày nào đó, chúng ta sẽ phải nói lời tạm biệt với SATA khỏi sân khấu lắp ráp PC. Có lẽ SATA sẽ không tuyệt chủng ngay năm sau, nhưng cuối cùng sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon” sau 10 đến 12 năm nữa, và thời gian này còn ngắn hơn nếu chỉ xét đến PC phổ thông.
4. Card đồ họa cấu hình thấp (Low-profile GPUs)
Gần như tuyệt chủng ngày nay
Chứng kiến sự “chết dần” của các GPU cấu hình thấp là điều đau lòng đối với bất kỳ người đam mê lắp ráp PC nào. Card đồ họa cuối cùng có tản nhiệt cấu hình thấp đúng nghĩa là Nvidia GeForce RTX 3050 phiên bản 6GB. Có những mẫu GPU tùy chỉnh đặc biệt và mạnh mẽ hơn, như GeForce RTX 4060 phiên bản cấu hình thấp từ Gigabyte. Tuy nhiên, các nhà sản xuất chip không còn nỗ lực nhiều để tạo ra một GPU phù hợp với tản nhiệt cấu hình thấp.
Hai card đồ họa NVIDIA GTX 1660 Ti và GTX 1050 Ti đặt trên bàn
Điều đó không có nghĩa là cộng đồng xây dựng PC cấu hình thấp đã chết; GPU cấu hình thấp vẫn tìm thấy trường hợp sử dụng trong nhiều tình huống. Có những người tận tâm đang thử nghiệm vô số bản mod để lắp các GPU cao cấp vào các case cấu hình thấp. Những người mua thông thường muốn một bản dựng cấu hình thấp thường mua một chiếc GTX 1650 LP.
Nhiều người lắp PC khuyên nên kết hợp RTX 3050 6GB mới hơn với một bản dựng OptiPlex giá rẻ để có một cỗ máy chơi game bình dân. Nhưng xu hướng sử dụng GPU cấu hình thấp này đơn giản là đang biến mất. Trừ khi các nhà sản xuất GPU tập trung nhiều hơn vào thị trường này, đơn giản là không có hy vọng cho sự hồi sinh của xu hướng này.
3. Bàn phím có numpad
Giờ được coi là kiểu “cũ”
Hãy hỏi 10 người dùng PC xem họ có sử dụng bàn phím có numpad không, và hầu hết có lẽ sẽ trả lời thẳng thừng là không. Câu trả lời không có gì ngạc nhiên, khi mà nhiều người dùng PC hiện nay thậm chí không cần numpad cho việc sử dụng hàng ngày, đặc biệt là những người chơi các tựa game Esports. Bản thân ngành công nghiệp cũng đang dịch chuyển theo hướng đó. Các bàn phím full-size có thể tùy chỉnh hoàn toàn đang ngày càng ít phổ biến hơn trong cộng đồng, và nhiều người đam mê ưa chuộng bàn phím không có numpad hơn bàn phím full-size “kiểu cũ” truyền thống với numpad.
Tất nhiên, không phải bàn phím nào cũng phải là full-size mới có thể lắp numpad lên. Nhiều form factor nhỏ hơn có numpad (ví dụ: bàn phím 96%), nhưng chúng thậm chí còn không được coi là “phổ biến” so với sự “thèm khát” đối với form factor TKL. Vì vậy, có lẽ bàn phím có numpad sẽ không tuyệt chủng sớm, nhưng xét theo xu hướng của ngành công nghiệp, rõ ràng là chúng ta có thể dễ dàng đưa trào lưu này vào danh sách những thứ đang dần biến mất.
2. GPU cao cấp hiệu quả năng lượng tốt
Hiện tại giống như một nghịch lý
Lần cuối cùng bạn thấy một GPU cao cấp không tiêu thụ một lượng đáng kể ngân sách điện năng của bạn là khi nào? Tất nhiên, một GPU sẽ “ngốn điện” nếu nó đủ mạnh, nhưng tôi đang nói về hiệu quả năng lượng, không phải yêu cầu điện năng thấp. Đã có một xu hướng gia tăng yêu cầu điện năng trong ba thế hệ gần đây, và điều này đã tăng lên đáng kể. Các bảng dưới đây sẽ cung cấp một bức tranh rõ ràng về vấn đề này.
| Mẫu GPU (Lớp 80 Ti/Super) | GPU TDP |
|---|---|
| Nvidia GeForce GTX 980 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce GTX 1080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 2080 Ti | 250W (+0%) |
| Nvidia GeForce RTX 3080 Ti | 350W (+40%) |
| Nvidia GeForce RTX 4080 Super | 320W (-9.14%) |
| Nvidia GeForce RTX 5080 | 360W (+12.5%) |
Từ bảng này, chúng ta có thể thấy rằng series 80 Ti/Super không tăng yêu cầu điện năng ở mức độ như series 90 “Titan”. Nhưng sự gia tăng vẫn đáng chú ý. Đặc biệt, các GPU series 30 đã chứng kiến một bước nhảy vọt đáng kể về yêu cầu TDP. RTX 3080 Ti có TDP lên tới 350W, trong khi 2080 Ti chỉ có TDP 250W. Tuy nhiên, chúng ta thấy điểm phá vỡ của xu hướng này với sự ra mắt của RTX 4080 Super. Nói tóm lại, ngày nay bạn phải sắm một bộ nguồn (PSU) khá “khủng”, không như những ngày trước khi bạn có thể dùng chung một bộ nguồn cho cả 980 Ti và 1080 Ti.
| Mẫu GPU (Lớp 90/Titan) | GPU TDP |
|---|---|
| Nvidia Titan XP | 250W |
| Nvidia Titan RTX | 280W (+12%) |
| Nvidia GeForce RTX 3090 | 350W (+25%) |
| Nvidia GeForce RTX 4090 | 450W (+28.5%) |
| Nvidia GeForce RTX 5090 | 575W (+27.78%) |
Mọi thứ vẫn ổn khi Nvidia chưa giới thiệu dòng 90-class. Tuy nhiên, tình hình trở nên tồi tệ hơn nhiều khi Nvidia ra mắt GeForce RTX 4090; với kích thước và yêu cầu điện năng khổng lồ, nhiều người lắp PC đã không hài lòng. RTX 4090 vẫn có thể chấp nhận được nhờ hiệu năng tăng đáng kể. Thật không may, điều đó không đúng với GeForce RTX 5090. Nó hầu như không phản ánh bất kỳ sự cải thiện hiệu quả nào của kiến trúc Blackwell mà nó dựa trên. Vì vậy, nói ngắn gọn, chúng ta có thể sẽ thấy xu hướng này tiếp tục trừ khi có bất kỳ nhà sản xuất nào đạt được một bước đột phá kiến trúc lớn.
1. GPU giá rẻ phổ thông
Đang bị APU thay thế
Hầu như mọi người lắp PC đều nhớ những chiếc GPU giá rẻ phổ thông có thể ít nhất xử lý các game mới nhất ở cài đặt trung bình hoặc cao trong khi vẫn có giá cả phải chăng. Ngày nay, chúng ta hiếm khi thấy một chiếc GPU có giá dưới 200 USD. Lần ra mắt GPU giá cả phải chăng gần đây nhất là của Intel, đó là ARC B580 với MSRP chỉ 250 USD. Tuy nhiên, mức MSRP đó đã không được duy trì khi nó ra mắt trên kệ; bạn không thể tìm thấy B580 với giá tốt, ngay cả tại thời điểm viết bài này. Và GPU cho các hệ thống entry-level tuyệt đối gần như không tồn tại ngày nay.
Hình ảnh cận cảnh card đồ họa NVIDIA GTX 1660 Ti bên trong một bộ PC gaming với dây cáp nguồn được cắm
Đáng buồn thay, những chiếc GPU giá cả phải chăng sẽ không sớm trở lại. Khi card đồ họa tích hợp (integrated graphics) ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết, các nhà sản xuất sẽ ngày càng ít tập trung vào thị trường GPU giá rẻ theo thời gian. Và một ngày nào đó, APU cuối cùng sẽ thay thế các GPU entry-level.
Mặt sau của card đồ họa Intel Arc B580, cho thấy tản nhiệt và các kết nối
Tại thời điểm viết bài, APU máy tính để bàn mạnh nhất, Ryzen 7 8700G, có hiệu năng tương đương với một GPU entry-level phổ biến, GeForce GTX 1650. Nhưng những người sử dụng CPU cũ hơn và không muốn nâng cấp lên nền tảng mới hơn đang gặp khó khăn thực sự với sự suy giảm của các GPU siêu bình dân này. Vì vậy, sự trỗi dậy của APU chưa phải là một chiến thắng rõ ràng, nhưng mọi thứ có thể thay đổi trong tương lai với sự phát triển nhanh chóng của APU. Đáng buồn thay, người dùng vẫn còn gắn bó với các nền tảng cũ hơn có thể sẽ không hưởng lợi từ sự phát triển này.
Đây là quy luật trung tâm của thế giới công nghệ. Việc nói lời tạm biệt với nhiều xu hướng sau một thời gian không có gì là mới, vì thế giới công nghệ không bao giờ dừng lại. Một số xu hướng sẽ được nhớ đến, một số thì không. Và những xu hướng được đề cập ở trên một ngày nào đó sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon”. Tuy nhiên, dấu vết của chúng vẫn có thể được tìm thấy trong tâm trí của những người lắp ráp PC kỳ cựu.
